Zadań oleju silnikowego jest wiele: smaruje on ruchome części jednostki napędowej, chłodzi ją, oczyszcza. Ten płyn eksploatacyjny odpowiada za stan techniczny silnika, co bezpośrednio przekłada się na bezpieczeństwo podczas jazdy samochodem. Niestety, olej z czasem się zużywa, zmieniając swoje parametry zarówno fizyczne, jak i chemiczne.
Jak zużywa się olej silnikowy?
Zużycie mechaniczne
Do zużycia mechanicznego oleju dochodzi, kiedy do płynu dostaje się paliwo. Click To Tweet Benzyna spływająca po ścianach cylindrów miesza się z olejem, co sprawia, że zmienia się lepkość tego drugiego. Rozrzedzony, coraz bardziej wodnisty olej nie spełnia dobrze swojej funkcji. Film smarujący, który powinien tworzyć się na powierzchni ruchomych elementów jednostki napędowej, jest zbyt cienki i nie izoluje elementów silnika w wystarczający sposób.
W wyniku mechanicznego zużycia oleju może dojść do sytuacji, w której metalowe części jednostki napędowej zaczną o siebie trzeć. To z kolei prowadzi do konsekwencji w postaci szybko postępujących, zaawansowanych uszkodzeń silnika. Jak zatem ocenić, czy nasz olej nie został zbytnio rozrzedzony? Sprawdzajmy poziom płynu na bagnecie kontrolnym – jeśli znacząco się podniesie, to znak, że do oleju dostała się spora ilość paliwa.
Zużycie chemiczne
Cząsteczki oleju poddawane są rozmaitym zjawiskom – naciskom, ścinaniu – powodującym zużycie mechaniczne płynu. Częstszym problemem jest jednak chemiczne wyeksploatowanie oleju silnikowego. Podczas pracy jednostki napędowej w komorach spalania powstają szkodliwe związki – część z nich niestety dostaje się do oleju, zmieniając jego właściwości chemiczne. Sytuacja ta nie jest groźna do czasu – olej posiada w swoim składzie substancje neutralizujące wpływ toksycznych związków. Działają one jednak do momentu, kiedy zostanie przekroczona masa krytyczna, a więc do oleju dostanie się ilość zanieczyszczeń, których działania płyn nie będzie w stanie zrównoważyć. Wtedy rozpocznie się proces niszczenia jednostki napędowej.
Zanieczyszczenia oleju – konsekwencje dla jednostki napędowej
Wyróżnia się trzy grupy substancji, które zanieczyszczają olej silnikowy, prowadząc do jego zużycia zarówno mechanicznego, jak i chemicznego. Niestety, eksploatacja pojazdu nieodłącznie wiąże się z ich powstawaniem. Podczas pracy silnika tworzą się następujące zanieczyszczenia:
- typu organicznego – produkty utleniania, produkty termicznego rozkładu i spalania płynu, produkty niepełnego spalania;
- typu nieorganicznego – pyły, tlenki krzemu, cząstki metali;
- innego typu – paliwo, woda.
Obecność zanieczyszczeń wpływa na parametry robocze jednostki napędowej. Click To TweetSzkodliwe związku utrudniają chłodzenie silnika (znacznie spowalniają odprowadzanie ciepła, co może skutkować nawet przegrzewaniem się części), a także przyspieszają korozję. Mogą również osadzać się na powierzchni poszczególnych elementów jednostki napędowej, powodując uszkodzenia mechaniczne lub utrudniając przepływ oleju.
Dlaczego nie warto zwlekać z wymianą oleju?
Zbyt rzadka wymiana oleju (lub w skrajnych przypadkach – jej brak) powoduje niszczenie elementów jednostki napędowej i konieczność ich wymiany. Bardzo wrażliwy na jakość płynu jest wałek rozrządu. Płyn zużyty mechanicznie, a więc rozrzedzony paliwem, nie chroni odpowiednio tej części.
Zużyty olej silnikowy skutkuje w części przypadków tarciem o siebie panewek korbowych. Wymiana tych części nie jest kosztowna, o ile nie dojdzie ,,przy okazji” do zniszczenia powiązanych z nimi elementów, a konkretnie wału korbowego i korbowodów. Kiedy dojdzie do skrajnego zużycia wymienionych części, zazwyczaj jest już za późno na naprawę silnika – staje się ona wtedy zwyczajnie nieopłacalna.
W wyniku obecności zwiększonej ilości zanieczyszczeń w oleju może dojść także do rozciągania łańcucha rozrządu. Zmniejszona lepkość to z kolei ryzyko zatarcia turbosprężarki. Jak widać, konsekwencji zbyt późnej wymiany oleju silnikowego jest wiele – odpowiedzialni kierowcy, którym zależy na utrzymaniu pojazdu w stanie pozwalającym bezpiecznie poruszać się na drogach, nie powinni zwlekać z tą czynnością.
